Αποχαιρέτα την τη Eurobank που χάνεις…

• Γιατί κλείνουν τα υποκαταστήματα των τραπεζών και ποιοι χρησιμοποιούν το φαινόμενο για μικροπολιτικούς σκοπούς
• Η… «λογική» που λέει ότι κάτι πρέπει να κάνουν, όσοι δεν μπορούν να κάνουν κάτι και οι ντόπιοι «λαλίστατοι» που σκίζουν τα ιμάτιά τους για να υπερασπιστούν το «καλό» των κατοίκων της περιοχής, εξαπολύοντας μύδρους κατά της τράπεζας και του «ανίκανου δημάρχου»
• Η ανάγκη για προσαρμογή και όχι για μικροπολιτική

Είτε για καλό, είτε για κακό, ο τρέχων κύκλος των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα κλείνει επηρεάζοντας διοικήσεις, εργαζόμενους αλλά και όλους τους πελάτες.

Οι ελληνικές τράπεζες, όπως και όλες οι τράπεζες της Ευρωζώνης, γυρίζουν σελίδα. Οι νέες τεχνολογίες τις οδηγούν και αυτές σε μια νέα εποχή. Είτε για καλό, είτε για κακό. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να αλλάξουν δομή και πολιτική λειτουργίας. Αναγκαστικά, μια τέτοιου είδους μετάβαση, μια τέτοια σαρωτική μεταβολή, επηρεάζει διοικήσεις, εργαζόμενους, πελάτες και για κάποιους είναι επώδυνη.

Ενώ, από τη μια πλευρά, οι τέσσερις συστηµικές τράπεζες επενδύουν ποσά που αναμένεται να φτάσουν τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός τους, από την άλλη, εδώ και χρόνια ακούμε προβλέψεις που συνεχώς γίνονται πράξη, για μεγάλες περικοπές στον αριθμό των υποκαταστημάτων και των υπαλλήλων τους.

Οι απαιτήσεις της πελατείας αλλάζουν και μαζί τους αλλάζουν και οι προσφερόμενες υπηρεσίες, με τις προβλέψεις των τραπεζικών στελεχών να αναφέρουν ότι τίποτα δεν θα θυμίζει το σημερινό τραπεζικό δίκτυο μετά από δυο, τρία χρόνια.

Πρόκειται για μια «μεταμόρφωση» επιβεβλημένη, η οποία  προβλέπεται στα σχέδια αναδιάρθρωσης που έχει εγκρίνει ο SSM, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας των τραπεζών. Η κυβέρνηση μπορεί να οφείλει να θέτει κανόνες στη λειτουργία της τραπεζικής αγοράς, αλλά οι περισσότερες τέτοιου είδους αποφάσεις παίρνονται σε ευρωπαϊκό πλέον επίπεδο.

Οι αριθμοί «μιλούν»

Σύμφωνα µε το πλάνο που υπήρχε στις αρχές του προηγούμενου έτους, κάθε συστηµική τράπεζα θα πρέπει να μείνει με 250 έως 300 καταστήματα.

Στο τέλος του 2017, σύμφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, οι τέσσερις συστηµικές τράπεζες διέθεταν ένα δίκτυο 1972 καταστημάτων.

Ειδικότερα, στο τέλος του 2017 η τράπεζα Πειραιώς είχε 622 καταστήματα, η Εθνική Τράπεζα 485, η Alpha Bank 469 και η  Eurobank 396 καταστήματα.

Στο τέλος του 2018, σύμφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες διέθεταν δίκτυο 1.796 καταστημάτων και απασχολούσαν 36.862 άτομα προσωπικό. Πιο συγκεκριμένα, η τράπεζα Πειραιώς είχε 555 καταστήματα και 11.678 εργαζόμενους, η Εθνική δίκτυο 460 καταστημάτων και 9.448 εργαζόμενους, η Alpha Bank 350 καταστήματα και 7.793 υπαλλήλους και η Eurobank δίκτυο 350 καταστημάτων με 7.943 άτομα προσωπικό.

Τα λουκέτα συνεχίζονται, ενώ όλα αυτά τα χρόνια «τρέχουν»  προγράμματα εθελουσίας εξόδου, τα οποία θα έχουν ως αποτέλεσμα τη ακόμα μεγαλύτερη μείωση των θέσεων εργασίας στον τραπεζικό τομέα.

Τα στοιχεία των τελευταίων ετών είναι αποκαλυπτικά για τη συρρίκνωση του τραπεζικού δικτύου και τις αποχωρήσεις τραπεζοϋπαλλήλων. Το 2017 ο αριθμός των υπαλλήλων στις τράπεζες Πειραιώς, Εθνική, Alpha, Eurobank, Attica, HSBC ήταν 40.317 άτομα και το δίκτυο αριθμούσε 2042 καταστήματα. Το 2016 τα αντίστοιχα μεγέθη ήταν 41.119 άτομα και 2.206 καταστήματα, ενώ το 2011 πριν ξεκινήσει ο κύκλος των σαρωτικών συγχωνεύσεων, οι τράπεζες άμεσα µέλη της ΕΕΤ ήταν 19, με 56.042 εργαζόμενους και 3.565 καταστήματα.

Το «κούρεμα» των υπαλλήλων

Έχοντας χάσει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ενεργητικού τους, οι τράπεζες έχουν πλεονάζον προσωπικό. Οι εργαζόμενοι στις τράπεζες θα «ψαλιδιστούν» περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Κυρίως όσοι είναι κοντά στη σύνταξη θα συνεχίσουν να αποχωρούν με πρόσθετο bonus και από τα προγράμματα εθελουσίας, ενώ θα πρέπει να βρεθεί λύση για αυτούς που απέχουν πολλά έτη από τη συνταξιοδότησή τους, με την ευχή η λύση αυτή να μην είναι το άνοιγμα κύκλου απολύσεων.

«Συμφωνία κυρίων» για τις απομακρυσμένες περιοχές

Στις νησιωτικές, ακριτικές και, γενικώς, απομακρυσμένες περιοχές, οι τράπεζες φαίνεται ότι εφαρμόζουν μια άτυπη μεταξύ τους συμφωνία, έτσι ώστε σε κάθε μια από αυτές να παραμένει μία τράπεζα η οποία θα εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία. Δηλαδή, φαίνεται ότι συμφωνούν μεταξύ τους για το ποια θα μείνει πού.

«Στροφή» στο… digital 

Στην ιστορία αναμένεται να περάσουν σύντομα τα γκισέ των τραπεζών, καθώς και τα βιβλιάρια καταθέσεων.

Ήδη πολλά καταστήματα των μεγάλων τραπεζών έχουν περιορίσει θεαματικά τα παραδοσιακά ταμεία, επιβάλλοντας το σύνολο σχεδόν των συναλλαγών να γίνεται από τα ψηφιακά δίκτυα, που βρίσκονται και εντός των καταστημάτων. Έτσι ακόμα και όσοι επιμένουν να επισκέπτονται το τραπεζικό κατάστημα, αντί να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους από τον υπολογιστή ή το κινητό τους, θα είναι υποχρεωμένοι να διεκπεραιώσουν τις συναλλαγές τους μέσω μηχανημάτων που βρίσκονται μέσα στο κατάστημα.

Παράλληλα, σιωπηλά, οι συστημικές τράπεζες έχουν αποφασίσει να καταργήσουν το βιβλιάριο καταθέσεων, προωθώντας τύπους λογαριασμών που ενημερώνονται με μηνιαίο statement. Οι τράπεζες σε πρώτη φάση καθοδηγούν την πελατεία τους σε λογαριασμούς με ενημέρωση μέσω μηνιαίων έντυπων statement, με επόμενο βήμα στον προγραμματισμό τους το statement να αποστέλλεται μόνο ηλεκτρονικά και όχι σε χαρτί. Στόχος είναι τα επόμενα χρόνια όλες οι σχετικές ενημερώσεις να γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά.

Μετά τα capital controls είναι ελάχιστοι οι καταναλωτές που δεν έχουν εξοικειωθεί με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Και για αυτούς που, κυρίως λόγω ηλικίας ή άλλων προβλημάτων, δεν δύνανται να το πράξουν, υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό που μπορεί να τους βοηθήσει.

Αποχαιρέτα τις τράπεζες που χάνεις…

Σε αυτό το πλαίσιο έκλεισε πριν λίγους μήνες το υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στην Αρτέμιδα και τώρα ήρθε η ώρα να σταματήσει τη λειτουργία του αυτό της Eurobank στα Σπάτα. Και είναι πιθανότατο τον ίδιο δρόμο θα ακολουθήσουν και άλλες τράπεζες που έχουν καταστήματα στο δήμο μας, επιλέγοντας να ωθήσουν τους πελάτες τους στην ψηφιακή εποχή και στην εξυπηρέτηση μέσω διαδικτύου. Όπως γίνεται σε όλη την Ελλάδα. Όπως γίνεται και σε περιοχές με σοβαρότερες  ιδιαιτερότητες από αυτές του δήμου μας, σε περιοχές που βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερη απόσταση από άλλο αστικό κέντρο και με πολύ πιο προβληματικό οδικό δίκτυο.

Ιδεολογικός προβληματισμός μπορεί να υπάρξει, αλλά στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι δρομολογημένα. Η καπιταλιστική κοινωνία στην οποία ζούμε επιβάλει το κλείσιμο των υποκαταστημάτων των τραπεζών. «Αν οι τράπεζες δεν υπακούσουν δεν θα είναι ανταγωνιστικές και άρα δεν θα μας συμφέρουν» λέει και προσπαθεί να πείσει ότι τα συμφέροντα των τραπεζιτών είναι και δικά μας. Αλλά, αυτό είναι μια πολιτική και ιδεολογική συζήτηση… Γιατί, κάποιος μπορεί να λέει ότι και καπιταλιστική και «ανάπτυξη για όλους» δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά κάποιος άλλος να πιστεύει το αντίθετο.

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι «λουκέτα» σε υποκαταστήματα τραπεζών, σε όλη την Ελλάδα, θα συνεχίζουν να μπαίνουν και, μάλιστα, την ώρα που οι τράπεζες αυξάνουν τις χρεώσεις τους σε όλες τις υπηρεσίες που προσφέρουν και κανείς δε φαίνεται να καταφέρνει να διασφαλίζει την προστασία των πελατών τους από καταχρηστικές πρακτικές.

Οι τοπικές κοινωνίες θα συνεχίζουν να δυσαρεστούνται, δήμαρχοι θα συνεχίζουν να συντάσσουν επιστολές διαμαρτυρίας, κάποιοι τοπικοί σύλλογοι το ίδιο, βουλευτές θα καταθέτουν ερωτήσεις στη Βουλή. Είναι η… «λογική» που λέει ότι κάτι πρέπει να κάνουν, όσοι δεν μπορούν να κάνουν κάτι…

Τα «λουκέτα» στα τραπεζικά υποκαταστήματα και οι τοπικές μικροπολιτικές

Σε αυτό το πλαίσιο εμφανίζονται και κάποιοι ντόπιοι «λαλίστατοι» που σκίζουν τα ιμάτιά τους για να υπερασπιστούν το «καλό» των κατοίκων της περιοχής, εξαπολύοντας μύδρους κατά της τράπεζας και του «ανίκανου δημάρχου». Κατηγορούν το δήμαρχο που «αφήνει τις τράπεζες να φεύγουν». Που «άφησε την Εθνική Τράπεζα να φύγει από την Αρτέμιδα και όχι από τα Σπάτα, ενώ η Αρτέμιδα έχει πολλούς περισσότερους κατοίκους».

Ακόμα και αυτοί που έχουν καταλάβει ότι το κλείσιμο κάποιου τραπεζικού υποκαταστήματος απορρέει από την στρατηγική της τράπεζας και μόνο, πάλι το δήμαρχο κατηγορούν, που «δεν έχει κάνει κάτι για την ανάπτυξη του τόπου, ώστε να κρατήσει τις τράπεζες».

Κάποιοι άλλοι συμβουλεύουν να πάρουμε τις καταθέσεις από τράπεζες που φεύγουν από την πόλη μας, για να τους δώσουμε έτσι ένα... «καλό μάθημα»...

Μέσω της Eurobank πληρώνονται οι υπάλληλοι του Δήμου Σπάτων - Αρτέμιδος. Η συγκεκριμένη τράπεζα κλείνει το υποκατάστημα των Σπάτων, αλλά διατηρεί υποκατάστημα στην Αρτέμιδα.

Κάποιοι, λοιπόν, λένε στο δήμαρχο «πάρε τις καταθέσεις του δήμου από τη Eurobank που φεύγει και πήγαινέ τις αλλού». Να τις πάει σε μια άλλη τράπεζα και αν φύγει και αυτή από το δήμο σε μια άλλη και πάει λέγοντας… Αποτέλεσμα; Τα χρήματα θα μείνουν στην τράπεζα που θα μείνει στο δήμο μας. Και αν όλοι οι δήμαρχοι κάνουν το ίδιο, κάποιες τράπεζες θα έχουν χάσει τα χρήματα της μισθοδοσίας του δικού μας δήμου, αλλά θα έχουν κερδίσει τα χρήματα των δήμων στους οποίους θα αφήσουν ανοιχτά τα δικά τους υποκαταστήματα. Γιατί, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, οι τράπεζες έχουν μπει στη διαδικασία μια «συμφωνίας» μεταξύ τους, ώστε σε κάθε μια από τις περιοχές που εγκαταλείπουν να παραμένει μία τράπεζα για να εξυπηρετεί την τοπική κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο, οι τράπεζες δεν χάνουν, απλώς αλλάζουν πελάτες και εμείς χάνουμε το χρόνο μας.

Το με ποια τράπεζα συνεργάζεται ο καθένας από εμάς είναι μια απόφαση που την παίρνουμε αναλόγως με τις ανάγκες μας και το βαθμό που αυτές ικανοποιούνται από τη στρατηγική της κάθε τράπεζας. Όσοι επιλέγουν τράπεζα με το κριτήριο της απόστασης στην οποία βρίσκεται το υποκατάστημά της από το σπίτι τους, βεβαίως και μπορούν να σταματήσουν να συνεργάζονται με τη συγκεκριμένη και να μεταφέρουν τα χρήματά τους στην αμέσως κοντινότερη. Δεν χρειάζεται να τους παροτρύνει κάποιος για αυτό.

Προσαρμογή, μια μετάβαση που σημαίνει μια καινούργια αρχή

Πρέπει, λοιπόν, να σταματήσουν οι μικροπολιτικές «κορόνες» και να κατατεθούν ιδέες για το πώς θα στηριχτούν όσοι δημότες δεν τα καταφέρνουν με τις νέες τεχνολογίες και όσοι δημότες αδυνατούν να μετακινηθούν έως το πλησιέστερο υποκατάστημα της Eurobank ή όποιας άλλης τράπεζας φύγει στο μέλλον από το δήμο μας. 

Το τραπεζικό σύστημα διανύει μια μεταβατική εποχή η οποία θα επηρεάσει όλους μας. Θα την περάσουμε και αυτήν την… «ίωση» και θα καταλάβουμε για πολλοστή φορά ότι από τις όποιες «ιώσεις»… καθαρή τη βγάζουν μόνο όσοι αποκτούν αντισώματα.